Menü



T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı kurulduğu günden bu yana dinî, ilmi ve ahlaki alanlarda çok sayıda önemli hizmette bulunmuştur. Bu hizmetlerden biri de geçmişin kültür mirasını geleceğe aktarmakta en önemli unsurlardan olan yazma eser konservasyon, restorasyon,  dijitalleştirme ve kataloglama faaliyetleridir. Diyanet İşleri Başkanlığı Kütüphanesi, bünyesinde bulundurduğu nadir eserleriyle dün olduğu gibi bugün de araştırmacıların hizmetindedir. Yazma eserlerin dijital kayıtları çevrim içi olarak açık erişime sunulmuştur. Tamamı dijital ortama aktarılmış olan eserler, yüksek güvenlikli ve yüz taramasıyla girilen özel bir bölümde ve iklimlendirme mekanizması bulunan kompakt dolaplarda muhafaza edilmektedir.

Diyanet İşleri Başkanlığı Merkez Kütüphanesi Yazma Eserler Koleksiyonu’nda İslam medeniyetine ait din, edebiyat, tarih, tıp, astronomi vb. alanları içeren 7433 cilt eser bulunmaktadır. Kütüphanemizde Selçuklu, Rey ve Şiraz Ekolü’nün hat ve süsleme sanatını yansıtan, Selçuklu Dönemi ve Memlük Dönemi Kur’an-ı Kerim’leriyle birlikte Osmanlı Dönemi’nde yazılmış son derece değerli ve nadir Kur’an-ı Kerim’ler bulunmaktadır.

Bu eserler dışında kütüphanemizde;

  • İslam hat sanatında, aynı yazının farklı tarz ve üslupları manasında kullanılan altı hat olarak da bilinen “Aklâm-ı Sitte”de yeni bir çığır açan Hafız Osman (ö. 1110/1698) ve Osmanlı’da hat ve musiki alanının en önemlilerinden olan Kazasker Mustafa İzzet Efendi’ye (1801-1876) ait nefis murakkalar,
  • Şeyh, Kıbletü'l-küttâb (hattatların kıblesi), Kutbü'l-küttâb (hattatların kutbu), Reîsü'l-hattâtîn (hattatların reisi), Şeyhu'r-râmiyân (okçuların şeyhi) unvanlarına haiz olan ve Osmanlı hat ekolünün kurucusu olan Şeyh Hamdullah Efendi’ye (ö.926/1520) ait Tebareke cüzü ve nefis tezhipli meşki,
  • Büyük Selçuklu veziri, Ortaçağ İslâm dünyasının en başarılı devlet adamlarından olan Nizâmülmülk veya gerçek adıyla Ebu Ali Kıvâmüddîn Hasan bin Ali bin İshak et-Tûsî (ö. 485/1092) ye ait “Siyasetname” adlı eserin en eski nüshalarından birisi,
  • Ebü'l-Leys es-Semerkandî (ö. 373/983)’ye ait olan “Tenbîhü’l-ġāfilîn” adlı eserin, süslemeleri ile dikkat çeken ve istinsah tarihi en eski nüshalarından birisi,
  • Muhammed b. Süleymân el-Cezûlî (ö. 870/1465) ye ait “Delâʾilü’l-ḫayrât” adlı eserin, Mevlevi hattatlarımızdan Halil Kamilî (1221/1806) tarafından bizzat müellif hattından istinsah edilen nefis hat ve süslemeleri ile dikkat çeken nüshası,
  • Celvetî şeyhi, müfessir, şair, İsmâîl Hakkı b. Mustafa el-Bursevî (ö. 1137/1725) tarafından kaleme alınan, Ferîdüddin Attâr’a isnat edilen “Pendnâme”ye yaptığı geniş hacimli bir şerh olan “Şerhu Pend-i Attâr” adlı eserin tezhib ve hattıyla dikkat çeken nüshalarından birisi,
  • Peygamber’in (s.a.s) fizikî özelliklerinin anlatıldığı es-Seyyid Mustafa ez-Ziyâdî el-Hanefî el-Kenzî (1795’de sağ) tarafından kaleme alınan ve müellif hattı olan “eş-Şerhu’l-menkûl fî beyân-i hilyeti’r-rasûl” adlı eser,
  • İranlı mutasavvıf-şair Senâî’nin (ö. 525/1131 [?]) tasavvufa dair mesnevisinden seçmeler yapılarak ortaya çıkarılan, Ferîdüddin Attâr  (ö. 618/1221) tarafından kaleme alınan “İntihâb-ı Hadîkatü’l-hakîka” adlı eserin cildi ve süslemeleriyle dikkat çeken nadir bir nüshası,
  • Tarihçi, Şâfiî fakihi, şair ve edip olan İbn Habîb el-Halebî (710-779/1311-1377) tarafından kaleme alınan “Tahmîsü’l-Kasîdeti’l-bürde” adlı eserin hat ve süslemeleriyle dikkat çeken nüshası ile daha pek çok nadir ve değerli nüsha kütüphanemizde yer almaktadır.

 

  1. a) Diyanet İşleri Başkanlığı Merkez Kütüphanesi el yazma eserler koleksiyonumuzda bulunan eserlerden faydalanma tamamen ücretsizdir.
  2. b) Kütüphanenin resmi internet sitesinde bulunan el yazma eserlere erişim sadece online kopyalama/kaydetme vb. olanaklar ile sağlanmakta olup eserin görüntüsünden faydalanılabilir.
  3. c) El yazma eserler koleksiyonumuzda bulunan eserlerin görüntülerinden faydalanmak isteyenlerin sisteme üye olmaları gerekmektedir.
  4. d) Kullanıcıların üyelik başvurularında; T.C kimlik numaralarını, isim ve açık adreslerini, telefon numaralarını, e-posta bilgilerini ve eseri hangi amaçla kullanacaklarını belirtmeleri gerekmektedir.
  5. e) Kullanıcı, sisteme üye olurken bildirdiği kimlik, adres, telefon, e-posta vb. bilgilerinde oluşacak değişiklikleri sistem üzerinden güncellemekle yükümlüdür. Kullanıcı üyelik bilgilerini ve şifresini üçüncü şahıslarla paylaşmamalıdır.
  6. f) Başvuru sahipleri yıl içerisinde en fazla 5000 (Beşbin) varak dijital kopyadan faydalanabilirler.
  7. g) Kullanıcı sistemde bulunan eserlerden, kişisel bilgi ihtiyacını karşılamak veya bilimsel çalışmalarda kullanmak için faydalanabilir.
  8. h) Kullanıcı, sistem üzerinde bulunan eserleri ticari bir amaçla kullanamaz; bu eserleri gelir getirici herhangi bir faaliyete konu edemez. Kullanıcının sistemde bulunan eserleri hukuka aykırı bir amaç için kullanması, kullandırtması, bu amaçla üçüncü kişilerle iş birliği yapması vb. kesinlikle yasaktır.
  9. i) Kullanıcı, Diyanet İşleri Başkanlığı Kütüphane sistemini yukarıda belirtilen kurallara veya hukuka aykırı herhangi bir kullanımı nedeniyle Diyanet İşleri Başkanlığı’nın uğrayacağı her türlü maddi ve manevi zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
  10. j) Yazma eserlerden makale veya kitap yayımlamak üzere yararlananlar, yayımladıkları eserin bir nüshasını kütüphaneye vermeleri gerekir.
  11. k) Yazma eserlerden faydalanma talepleri posta, e-posta ve benzeri yollarla da yapılabilir.
  12. l) Yazma eserlerden yararlanmak isteyen yabancı uyruklu araştırmacıların Kütüphane yazma eserler web ara yüzünde bulunan (Arapça/İngilizce) formu doldurarak, yazmaeserler@diyanet.gov.tr e-posta adresine göndermeleri gerekir.
  13. m) Yabancı uyrukluların Türkiye’de kalışlarına ilişkin yasal sürelerin dolmuş olması ve ikamet tezkeresinin de alınmamış olması durumunda, kütüphanelerden faydalanmalarına izin verilmez.

n) Yukarıdaki belirlenen şartları yerine getirmeyenlere yazma eserlerden faydalanma imkânı verilmez.

Konservasyon; eserin zaman içerisinde oluşabilecek fiziki, kimyevi, biyolojik, mekanik ve bunlar dışında kalan çeşitli tahrip unsurlarıyla bozulup asli hüviyetini kaybetmesini önlemek, belli şartlar altında muhafazasını sağlamak ve sağlıklı bir şekilde yaşayabilmesini temin etmek için koruma amacıyla alınan önlemlerdir.

Restorasyon; eserin özgünlüğüne zarar vermeden gelecek kuşaklara aktarabilmek için yapılan zorunlu müdahalelerdir. Yıpranmış eserlerin konservasyon ve restorasyonları, restorasyon ve konservasyon bölümünde uzmanlar tarafından modern tekniklerle gerçekleştirilmektedir. Bu işlemlerde, hasar durumu fazla olan, acil olarak müdahale edilmediği takdirde kayıplar meydana gelebilecek eserlere öncelik verilir.

Kütüphanemizde alanında uzman restoratörler tarafından el yazması eserlerin konservasyon ve restorasyon işlemleri yapılmaktadır.